Guitar là một nhạc cụ dây phổ biến, được yêu thích trên toàn thế giới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, các loại guitar, kỹ thuật chơi cũng như tiêu chí lựa chọn khi mua guitar.
Guitar là gì
Guitar là nhạc cụ dây có nguồn gốc từ Âu châu. Guitar có 6 dây, được gảy bằng ngón tay hoặc dùng pick. Âm thanh phát ra từ sự rung động của dây đàn khi bị gảy.
Guitar thường được chia làm 2 loại chính:
- Guitar acoustic: Sử dụng hộp đàn hở, âm thanh phát ra mạnh hơn không cần khuếch đại.
- Guitar điện: Sử dụng hộp kín, cần kết nối với amply để khuếch đại âm thanh.
Guitar rất phổ biến trong nhiều thể loại nhạc khác nhau như rock, blues, jazz, pop, metal… Nó thường đảm nhiệm vai trò dẫn melodi, solo hoặc đệm hợp âm.
Guitar riff là gì
Guitar riff là một đoạn ngắn dành cho guitar, thường là phần nhạc chính hoặc phần nhạc nền của bài hát.
Một số đặc điểm của guitar riff:
- Ngắn gọn, dễ nhớ, đặc trưng.
- Lặp lại nhiều lần trong bài hát.
- Thường chơi trên các nốt trầm.
- Sử dụng kỹ thuật chơi như palm muting, bending, slide…
- Có thể chỉ bao gồm vài nốt hoặc một hợp âm.
Ví dụ một số guitar riff nổi tiếng:
- Smoke on the Water (Deep Purple)
- Sweet Child O’Mine (Guns N’ Roses)
- Back in Black (AC/DC)
- Seven Nation Army (The White Stripes)
Guitar riff góp phần tạo nên bản sắc cho các bài hát và là yếu tố quan trọng trong âm nhạc rock.
Cutaway guitar là gì
Cutaway guitar là loại guitar có thân hộp cắt xén một phần để người chơi dễ tiếp cận các phím cao hơn.
So với guitar thông thường, cutaway guitar có một số đặc điểm:
- Có cắt xén (cutaway) một góc của thân guitar, thường là bên tay trái của người chơi.
- Cho phép tiếp cận các phím cao hơn đến tận phím thứ 22 hoặc 24.
- Thích hợp cho các kỹ thuật chơi ở vùng cao như solo, lead, fingerstyle.
- Phổ biến trên các dòng guitar điện như Stratocaster, Telecaster, Les Paul.
- Âm thanh sắc nét, rõ ràng hơn so với guitar thường.
Nhược điểm là giá thành cao hơn và khả năng chống ồn kém hơn. Tuy nhiên, cutaway guitar rất phù hợp cho guitar thủ chuyên nghiệp.
Blues guitar là gì
Blues guitar là phong cách chơi guitar trong dòng nhạc blues, hình thành từ các nghệ sĩ guitar người Mỹ gốc Phi vào đầu thế kỷ 20.
Một số đặc điểm chính của blues guitar:
- Sử dụng nhiều kỹ thuật: bending, sliding, vibrato, hammer-on/pull-off.
- Chơi theo hợp âm I, IV, V trong gam pentatonic.
- Cách chơi rất cảm xúc, tự do.
- Sử dụng nhiều hợp âm mở và power chord.
- Kỹ thuật picking phổ biến.
- Có các môtip, lick đặc trưng của blues.
Các nghệ sĩ blues guitar nổi tiếng có thể kể đến như B.B King, Eric Clapton, Buddy Guy, Stevie Ray Vaughan… Họ đã phát triển blues guitar thành một phong cách chơi độc đáo, ảnh hưởng lớn tới nhiều dòng nhạc sau này.
Guitar bass là gì
Guitar bass, hay còn gọi là bass guitar, là một loại guitar lớn hơn thông thường, chuyên chơi phần đệm bass trong ban nhạc.
Một số đặc điểm của guitar bass:
- Có 4 dây, âm vực thấp hơn guitar thường.
- Thân to và dài hơn, cổ dày hơn.
- Âm thanh trầm, sâu.
- Đóng vai trò làm nền cho giai điệu và hòa âm.
- Đệm theo nhịp và trụ cột của bài hát.
- Có thể chơi với ngón tay hoặc dùng pick.
- Sử dụng kỹ thuật slap, pop phổ biến.
So với guitar thường, guitar bass ít solo và khó khăn hơn. Tuy nhiên, nó vẫn đòi hỏi kỹ thuật và cảm nhạc tốt. Một số tên tuổi guitar bass nổi tiếng có thể kể đến như Flea (Red Hot Chili Peppers), John Entwistle (The Who), Cliff Burton (Metallica)…
Guitar solo là gì
Guitar solo là đoạn độc tấu ngắn dành riêng cho guitar trong một bài hát. Đây thường là phần có kỹ thuật cao nhất để guitar thủ thể hiện bản lĩnh.
Một số đặc điểm của guitar solo:
- Đoạn nhạc không lời, thường 8-16 ô nhịp.
- Phần luyến láy kỹ thuật với nhiều nốt nhanh.
- Có cấu trúc rõ ràng, hướng tới điểm cao trào.
- Sử dụng kỹ thuật chơi phức tạp như tapping, sweep picking…
- Thể hiện cảm xúc mạnh mẽ, sự bay bổng.
- Xuất hiện nhiều trong rock, metal và các thể loại cần kỹ thuật cao.
Một số guitar solo nổi tiếng là như:
- Eruption (Van Halen)
- Stairway to Heaven (Led Zeppelin)
- Free Bird (Lynyrd Skynyrd)
- Crazy Train (Ozzy Osbourne)
Guitar solo đòi hỏi kỹ thuật, sáng tạo và cảm xúc của người chơi để tạo nên những đoạn nhạc độc đáo, đầy màu sắc.
Eq guitar là gì
EQ (Equalizer) trên guitar là phần điều chỉnh âm sắc hoặc màu sắc âm thanh của cây đàn.
Cụ thể, eq guitar cho phép điều chỉnh:
- Tần số âm thấp (bass)
- Tần số âm trung (mid)
- Tần số âm cao (treble)
Eq thường có trên các loại guitar điện và guitar acoustic-electric, giúp người chơi:
- Làm nổi bật hoặc giảm bớt một số dải tần nhất định.
- Cân chỉnh âm sắc phù hợp với bài hát hoặc không gian biểu diễn.
- Loại bỏ tiếng ồn không mong muốn.
- Kết hợp với amply/effect để tạo ra âm thanh mong muốn.
Sử dụng eq hợp lý sẽ làm nổi bật chất âm của cây guitar, giúp biểu diễn hay thu âm tốt hơn.
Guitar acoustic là gì
Guitar acoustic là loại guitar dùng hộp đàn hở, không cần khuếch đại mà âm thanh vẫn vang xa.
Một số đặc điểm của guitar acoustic:
- Hộp đàn bằng gỗ, có lỗ khe hở.
- Âm thanh tự nhiên, không cần khuếch đại.
- Hay được dùng đệm hát nhạc nhẹ nhàng.
- Chơi fingerstyle phổ biến.
- Dễ mang đi di chuyển, biểu diễn.
- Giá thành thấp hơn so với guitar điện.
- Âm sắc trong trẻo, ấm áp.
Một số loại guitar acoustic phổ biến gồm có:
- Steel-string acoustic (dây bằng thép)
- Nylon-string acoustic (dây bằng nhựa)
- Guitar acoustic cổ điển
- Guitar acoustic dạng cutaway
Với ưu điểm về tính di động và chất âm, guitar acoustic rất phù hợp cho người mới tập chơi hoặc biểu diễn nhạc nhẹ.
Guitar lead là gì
Guitar lead là vai trò chơi phần dẫn để thể hiện giai điệu chính hoặc đoạn độc tấu của bài hát.
So với guitar rhythm, guitar lead có một số đặc điểm:
- Chơi phần nhạc chính, không phải làm nền.
- Đòi hỏi kỹ thuật và cảm nhạc tốt hơn.
- Chơi nhiều nốt đơn, không dùng nhiều hợp âm.
- Hay thể hiện các đoạn solo, lick, riff.
- Sử dụng kỹ thuật như bending, vibrato, legato…
- Đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo hơn.
- Có thể dùng trong nhiều thể loại nhạc khác nhau.
Một số guitar lead nổi tiếng có thể kể đến như David Gilmour, Eric Clapton, Jimi Hendrix, Angus Young… Họ là những tay guitar lừng danh với kỹ thuật chơi điêu luyện.
Guitar classic là gì
Guitar cổ điển hay guitar classic là loại guitar acoustic với thiết kế cổ điển, thường dùng để chơi các tác phẩm cổ điển.
Một số đặc điểm của guitar cổ điển:
- Thân guitar hình quả lê, lưng cong.
- Có 6 dây, dây bằng nylon.
- Âm sắc trong trẻo, tinh tế.
- Không dùng pick mà chơi bằng ngón tay.
- Chuyên chơi các tác phẩm cổ điển, flamenco.
- Xuất xứ từ Tây Ban Nha.
- Nổi tiếng với các hãng Cordoba, Yamaha, Takamine.
- Nhiều nghệ sĩ flamenco chọn dùng guitar cổ điển.
So với guitar acoustic thông thường, guitar cổ điển có âm sắc trong hơn, phù hợp với các thể loại nhạc cổ điển. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người mới tập chơi hoặc học nhạc lý.
Pickup guitar là gì
Pickup là bộ phận quan trọng trên các loại guitar điện dùng để thu âm tín hiệu từ dây đàn.
Cụ thể, pickup guitar hoạt động như sau:
- Sử dụng nam châm và cuộn dây để ghi lại rung động của dây đàn.
- Chuyển rung động thành tín hiệu điện, truyền vào amply/bộ khuếch đại.
- Amply khuếch đại tín hiệu thành âm thanh có thể nghe thấy.
Pickup có nhiều loại khác nhau:
- Single coil: âm sắc sáng, trong.
- Humbucker: âm trầm, dày và ấm.
- Active/passive: chất âm khác biệt do có pin tăng cường.
Người chơi có thể phối hợp nhiều loại pickup khác nhau để tạo ra chất âm mong muốn cho cây đàn. Pickup chất lượng cao sẽ giúp guitar có âm thanh tốt hơn.
Scale guitar là gì
Scale (gam) trong guitar là chuỗi các nốt nhạc xếp theo thứ tự quy định, tạo nên bản sắc cho bài hát hoặc đoạn nhạc.
Một số đặc điểm của các scale trong guitar:
- Thường 5-7 nốt trong 1 octave.
- Dựa trên các kiểu gam như major, minor, pentatonic…
- Giúp xác định âm giai và hòa thanh cho đoạn nhạc.
- Tạo khung chuẩn cho người chơi solo hoặc luyến láy.
- Có thể di chuyển sang các vị trí khác trên cần đàn guitar.
- Một số scale phổ biến: major, minor, blues, harmonic minor…
Việc tập luyện các ngón scale sẽ giúp người chơi làm quen với cần đàn, phát triển kỹ thuật và cảm nhạc. Nắm chắc lý thuyết về các loại scale cũng vô cùng cần thiết.
Tab guitar là gì
Tab (tablature) là cách ký âm đặc biệt dành cho guitar và các nhạc cụ dây, thay cho nốt nhạc truyền thống.
Một số đặc điểm của tab guitar:
- Thay vì nốt nhạc, tab sử dụng số tương ứng với các phím trên cần đàn.
- Cho biết chính xác phải bấm phím nào trên guitar.
- Có các ký hiệu cho hammer-on, pull-off” slide, bending…
- Dễ tra cứu và tập chơi hơn so với nốt nhạc thông thường.
- Có thể kết hợp tab với ký âm nốt nhạc để dễ đọc hơn.
- Tìm thấy trong các sách dạy guitar, tranh, midi…
Tab giúp người mới có thể tập guitar một cách trực quan và dễ dàng hơn, thay vì phải đọc nhạc. Đây là một phương pháp hữu ích cho người tập guitar.
Guitar nghĩa là gì
Guitar là từ trong tiếng Anh, có nguồn gốc từ tiếng Tây Ban Nha “guitarra”.
Trong tiếng Việt, guitar được hiểu là:
- Một loại nhạc cụ dây có nguồn gốc từ châu Âu.
- Có 6 dây, thường được làm bằng nilon hoặc thép.
- Sử dụng ngón tay hoặc pick để gảy vào dây đàn.
- Tạo ra âm thanh, hòa âm và giai điệu thông qua sự rung động của dây đàn.
- Có nhiều loại phổ biến: acoustic, electric, classic…
- Được sử dụng trong nhiều thể loại âm nhạc khác nhau.
- Là một trong những nhạc cụ phổ biến nhất trên thế giới.
Như vậy, guitar có thể hiểu đơn giản là một nhạc cụ dây được gảy nhịp để tạo nên giai điệu và âm nhạc. Đây là một nhạc cụ linh hoạt, phổ biến và được rất nhiều người ưa chuộng.
Fingerstyle guitar là gì
Fingerstyle guitar là phong cách chơi guitar bằng ngón tay không dùng pick. Người chơi sẽ dùng các ngón tay để gảy riêng từng dây đàn.
Một số đặc điểm của fingerstyle guitar:
- Sử dụng 4 ngón tay phải để gảy dây đàn. Ngón cái có thể gảy đệm nhịp nếu cần.
- Các ngón tay độc lập gảy riêng từng dây tạo hòa âm và nhịp đệm.
- Chủ yếu dùng trên guitar acoustic.
- Âm nhạc thường tinh tế, trữ tình.
- Yêu cầu người chơi có kỹ thuật tay phải tốt.
- Cho phép chơi được nhiều âm thanh cùng lúc như bass, giai điệu, hợp âm…
Fingerstyle guitar phổ biến trong các thể loại acoustic, folk, bluegrass, classical… Một số nghệ sĩ lớn chơi fingerstyle là Tommy Emmanuel, John Mayer, James Taylor…
Phơ guitar là gì.
Phơ guitar là một thuật ngữ để chỉ việc chơi sai các nốt, hợp âm hoặc giai điệu trên guitar.
Một số nguyên nhân dẫn tới phơ guitar bao gồm:
- Ngón tay bấm sai phím trên cần đàn.
- Không làm quen hết với cần đàn guitar.
- Vị trí ngón tay không chuẩn khi chuyển hợp âm.
- Kỹ thuật hai tay chưa đồng bộ.
- Quên mất phần đã học hoặc chưa thuộc bài.
- Tốc độ chơi nhanh hơn so với khả năng thực tế.
- Do hồi hộp, căng thẳng khi biểu diễn.
Phơ guitar sẽ làm mất đi âm nhạc và khiến người nghe khó chịu. Để khắc phục, người chơi cần luyện tập chậm, tăng dần tốc độ và đảm bảo kỹ thuật chính xác trước khi biểu diễn.
Kết luận
Như vậy, qua bài viết trên có thể thấy guitar thực sự là một nhạc cụ đa dạng, phong phú. Từ hình thức, kỹ thuật chơi cho đến cách sử dụng guitar trong các thể loại nhạc khác nhau đều rất đa dạng. Hiểu được những khái niệm cơ bản về loại nhạc cụ này sẽ giúp người chơi tìm được phong cách phù hợp nhất để thể hiện bản thân. Đồng thời cũng giúp người mới tiếp cận dễ dàng hơn trong hành trình chinh phục cây đàn guitar.